Ak Partinin Verdiği Kanun Teklifi ile Artık eve haciz kolay gelmeyecek. işte kanun teklifi
MADDE 1- Maddeyle, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa 79/a maddesi eklenmektedir.
Konut, kişilerin temel insani ihtiyaçlarından olan bannma hakkımn vücut bulduğu ve özel
hayatmı idame ettirdiği en önemli ve mahrem mekândır. 2004 sayılı Kanun uyannca, para ve
ekonomik değeri bulunan malların haczi için borçlunun konutunda her türlü arama
yapılabilmekte ve tespit edilen mallar haczedilerek muhafaza altına alınabilmektedir. Teklifle,
haciz işlemi bakımından konut malıremiyetinin güçlendirilmesi amacıyla düzenleme
yapılmakta ve konutta haciz yapılmasına ilişkin icra müdürü kararının, icra mahkemesinin
onayıyla uygulanacağı hüküm altına alınmaktadır.
Birinci fıkrayla, icra müdürünün haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunu
tespit etmesi halinde bu yerde haciz yapılmasına karar vereceği ve bu karan derhal icra
mahkemesinin onayına sunacağı düzenlenmektedir. Haciz talep edilen yerin konut olup
olmadığının tespitine ilişkin araştırma görevi icra müdürüne tevdi edilmektedir.
İkinci fıkrayla, mahkemenin yapacağı inceleme ve vereceği kararlara ilişkin hususlar
düzenlenmektedir. Buna göre mahkeme, dosyanın tevdi edildiği tarihten itibaren en geç üç gün
içinde yapacağı inceleme sonunda haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunu anlarsa
haciz kararını onaylayacaktır. Onaylama kararının icra dairesine bildirilmesi üzerine haciz
işlemleri yapılabilecektir. Şayet mahkeme haciz yapılması talep edilen yerin konut olmadığım
anlar ise konutta haciz yapılmasına dair karan kaldıracaktır. Bu kararın icra dairesine
bildirilmesi üzerine icra müdürü, mevcut haciz talebi hakkında yeniden bir karar verecek ve
bunu doğrudan uygulayacaktır. Mahkeme bu fıkra kapsamında dosya üzerinden karar verecek
ve karar kesin olacaktır.
Üçüncü fıkrayla, konut olmadığı kabul edilen ve bu sebeple icra mahkemesinin onayı
alınmadan haciz yapılan bir yerle ilgili olarak icra müdürünce yapılacak işlemler
düzenlenmektedir. Buna göre mahkemenin onaylama kararı üzerine hacze gidilen yerin konut
olmadığının anlaşılması halinde hacze devam edilecektir. Diğer taraftan konut olmadığı kabul
edilen bir yerle ilgili verilen haciz kararı üzerine yapılan haciz işlemi sırasında, haciz yapılan
yerin konut olduğu anlaşılır ve borçlu da haczin yapılmasına nza göstermez ise icra müdürü
haciz işlemine son verecektir. Bu durumda mevcut haciz talebi ile buna bağlı olarak yapılacak
işlemler hakkında birinci ve ikinci fıkra uygulanacak ve usulüne uygun olarak icra
mahkemesinin konutta haciz yapılmasına dair onayı alınacaktır.
Dördüncü fıkrayla, ihtiyati haczin mahkeme kararı üzerine uygulandığı dikkate alınarak
madde kapsamı dışında tutulmasına yönelik düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 2- Maddeyle, 2004 sayılı Kanunun 82 nci maddesinin birinci ve ikinci
fıkralannda değişiklikler yapılmaktadır. Birinci fıkrada yapılan değişiklikle, borçlu ve aym çatı
altında yaşayan aile bireylerine ait kişisel eşya ile tüm ev eşyasının haczi yasaklanmaktadır.
Düzenlemeyle, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireylerine ait kişisel eşya ile ailenin
ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası, haczolunamayacak mallar arasına alınmaktadır.
Birinci fıkramn (3) numaralı bendinde yapılan düzenlemeye bağlı olarak ikinci fıkrada
değişiklik yapılmaktadır
MADDE 3- Maddeyle, 2004 sayılı Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasında
değişiklik yapılmaktadır. Uygulamada, alacaklımn ana, faiz ve masraflar dâhil olmak üzere
bütün alacaklarım aşacak şekilde haciz yapıldığı müşahede edilmekte ve bu uygulama taşkın
haciz olarak nitelendirilmektedir. Bu durum alacaklı ve borçlu arasındaki menfaat dengesi
bakımından borçluya aşırı külfet getirmekte ve yakınmalara neden olmaktadm Hükümle,
alacaklının fıkrada belirtilen bütün alacaklarına yetecek miktan aşacak şekilde haciz
yapılamayacağı açıkça düzenlenmektedir.
MADDE 4- Maddeyle, 2004 sayılı Kanuna 88/a maddesi eklenmektedir. Hükümle,
muhafaza işleminin dayanağı olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan mallann
tasfiyesine ilişkin usul ve esaslar detaylı olarak düzenlenmektedir.
MADDE 5- Maddeyle, 2004 sayılı Kanuna geçici 19 uncu madde eklenmektedir.
Düzenlemeyle, Teklifle 2004 sayılı Kanuna eklenen 79/a maddesi ve anılan Kanunun
değiştirilen 82 nci maddesine ilişkin geçiş hükümleri sevk edilmektedir.
MADDE 6- Maddeyle, 2004 sayılı Kanuna geçici 20 nci madde eklenmektedir.
Hükümle, geçici maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla muhafaza işleminin dayanağı olan
haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan malların tasfiyesine ilişkin usul ve esaslar detaylı
bir şekilde düzenlenmektedir.
icra ve iflas kanunu ile BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı îcra ve İflas Kanununa 79 uncu maddesinden
sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Konutta haciz:
MADDE 79/a- İcra müdürü, haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunu tespit
ederse, bu yerde haciz yapılmasına karar verir ve bu kararı derhal icra mahkemesinin onayına
sunar.
Mahkeme, dosyanın tevdi edildiği tarihten itibaren en geç üç gün içinde dosya üzerinden
yapacağı inceleme sonunda haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunun anlaşılması
halinde kararın onaylanmasına kesin olarak karar verir. Bu kararın icra dairesine bildirilmesi
üzerine haciz işlemleri yapılır. Haciz yapılması talep edilen yerin konut olmadığının anlaşılması
halinde ise mahkeme, konutta haciz yapılmasına dair kararı kesin olarak kaldırır. Bu karann
icra dairesine bildirilmesi üzerine icra müdürü, mevcut haciz talebi hakkında yeniden karar
verir.
Mahkemenin onaylama kararı üzerine hacze gidilen yerin konut olmadığının anlaşılması
halinde hacze devam olunur. Ancak konut olmadığı kabul edilen bir yerle ilgili verilen haciz
kararı üzerine yapılan haciz işlemi sırasında, bu yerin konut olduğu anlaşılır ve borçlu da haczin
yapılmasına rıza göstermez ise haciz işlemine son verilir ve müteakip işlemler hakkında birinci
ve ikinci fıkra hükümleri uygulanır.
İhtiyati haciz hakkında, bu madde hükmü uygulanmaz.”
MADDE 2- 2004 sayılı Kanunun 82 nci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı
bendinde yer alan “bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla
olması durumunda bunlardan biri” ibaresi “bireylerine ait kişisel eşya ile ailenin ortak
kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası” şeklinde değiştirilmiş ve ikinci fıkrasında yer alan “3,”
ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
MADDE 3- 2004 sayılı Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan
“haczolunur.” ibaresi “haczolunur; ancak bu miktan aşacak şekilde haciz yapılamaz.” şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 4- 2004 sayılı Kanuna 88 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
madde eklenmiştir.
“Muhafazasına gerek kalmayan malların tasfiyesi:
MADDE 88/a- Muhafaza işleminin dayanağı olan haciz kalkmış olup da yedieminde
bulunan mallar, takibin yapıldığı yer icra dairesince bu madde uyarınca resen tasfiye edilir.
Tasfiye edilecek mallara ilişkin bilgiler, icra dairesince Ulusal Yargı Ağı Bilişim
Sisteminde duyurulur.
İcra dairesi, borçluya tebligat çıkararak tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde tarifeye
göre belirlenen yedieminlik ücretini ödemek suretiyle malı teslim alabileceğini, aksi halde
müteakip fıkralar uyarınca malın tasfiye edileceğini ihtar eder.
Borçlunun malı teslim almaması halinde icra dairesi, rehin hakkı sahibine tebligat
çıkararak tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde rehinden kaynaklanan haklarını
kullanabileceğini ve bu durumu icra dairesine bildirmesi gerektiğini, aksi halde müteakip
fıkralar uyannca malın tasfiye edileceğini ihtar eder.
Sicile kayıtlı mallar bakımından, malın borçlu tarafından teslim alınmaması veya
rehinden kaynaklı hakkın kullanılmaması halinde icra dairesi, malın daha önce satışa
çıkarılmamış olması kaydıyla, kanunun elektronik ortamda açık artırma suretiyle satışa ilişkin
hükümleri uyannca resen satışını yapar.
Yukandaki fıkralar uyarınca malın tasfiye edilememesi halinde icra dairesi, derhal
yediemine tebligat çıkararak, tebliğ tarihinden itibaren on gün içinde varsa malın son iki yıl
içinde yapılan, yoksa icra dairesince takdir edilen kıymetinin yüzde kırkı üzerinden, tarifeye
göre belirlenen yedieminlik ücreti mahsup edildikten sonra bakiye tutarı ödediği takdirde malın
mülkiyetinin kendisine devredilmesine karar verileceğini, aksi halde müteakip fıkralara göre
işlem yapılacağını ihtar eder. Bu fıkrada belirtilen şartların oluştuğunun ve varsa bakiye tutarın
yediemin tarafından ödendiğinin tespiti halinde icra dairesi, malın mülkiyetinin yediemine
devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
Sicile kayıtlı mallar bakımından yedieminin malın mülkiyetinin devrini kabul etmemesi
halinde icra dairesi, Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketine tebligat çıkararak, tebliğ
tarihinden itibaren bir ay içinde, 30/6/2021 tarihli ve 7330 sayılı Makine ve Kimya Endüstrisi
Anonim Şirketi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca belirlenen
hurda bedelini ödeyeceğini bildirmesi ve bildirimde bulunduğu tarihten itibaren üç ay içinde
hurda bedelini ödemesi şartıyla malın mülkiyetinin Şirkete devredilmesine karar verileceğini
ihtar eder. Bu fıkrada belirtilen şartların oluştuğunun ve hurda bedelinin ödendiğinin tespiti
halinde icra dairesi, hurdaya ayırma işlemlerini tamamlayarak malın mülkiyetinin Şirkete
devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
Yukarıdaki fıkralar uyarınca malın tasfiye edilememesi halinde icra dairesi, malın
mülkiyetinin bedelsiz olarak Türkiye Kızılay Demeğine devrine yönelik kararın verilmesi için
dosyayı icra mahkemesine gönderir.
İcra mahkemesi, mülkiyetin devri için gönderilen dosyalarda, en geç on gün içinde
dosya üzerinden yapacağı inceleme sonunda talebin kabulüne veya reddine kesin olarak karar
verir. Kabul kararıyla, malın mülkiyeti ilgiliye geçer; tüm haciz ve rehinler kaldırılarak devir
ve teslim işlemleri gerçekleştirilir.
Tasfiye konusu malın vergi, ceza, prim gibi borçları, borçluya ait olup mülkiyet ilgiliye,
tüm borç ve yüklerinden âri olarak geçer. Devir ve tescil işlemleri her türlü vergi, resim ve
harçtan müstesnadır.
Devir işlemlerine karşı yedieminlik alacağına dayanılarak hapis hakkı kullanılamaz.
Yedieminlik ücretinin varlığı, mülkiyetin devri ve buna ilişkin işlemlerin yapılmasına engel
teşkil etmez.
Tasfiye konusu mal üzerinde 6183 sayılı Kanun uyarınca haciz bulunması halinde icra
dairesi, borçluya tebligat çıkarmadan önce tahsil dairesine tebligat çıkararak tebliğ tarihinden
itibaren bir ay içinde muhafaza ve/veya satış işlemlerini yapmak üzere malı teslim alması
gerektiğini, aksi halde malın bu madde uyarınca tasfiye edileceğini bildirir.
Tasfiye konusu malın 27/10/2009 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamında
serbest dolaşımda olmaması halinde icra dairesi, borçluya tebligat çıkarmadan önce gümrük
idaresine tebligat çıkararak bir ay içinde gümrük işlemlerini yapmak üzere malı teslim alması
gerektiğini, aksi halde malın bu madde uyarınca tasfiye edileceğini bildirir.
Tasfiye masrafları, öncelikle dosyadaki avanstan, avansın bulunmaması halinde Adalet
Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
Tasfiye kapsamında dosyaya ödenen tutardan; sırasıyla avanstan karşılanan masraflar.
Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan masraflar ve vergi, resim, harç gibi malın aynından
kaynaklanan kamu alacakları ödenir. Kalan tutar, 9 uncu madde uyarınca muhafaza edilir,
bankalarda nemalandırılır ve talep halinde nemalarıyla birlikte hak sahiplerine ödenir.
Dosyaya ödenen tutarın, Adalet Bakanlığı bütçesinden yapılan masrafı karşılayamaması
halinde icra dairesi, bakiye masrafın, 6183 sayılı Kanun uyarmca borçludan tahsili için tahsil
dairesine bildirimde bulunur.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Adalet Bakanlığınca yürürlüğe
konulan yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 5- 2004 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 19- Bu maddeyi ihdas eden Kanunla, Kanuna eklenen 79/a maddesi,
bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen konutta haciz yapılmasına ilişkin kararlar
hakkında uygulanmaz. Bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen konutta haciz
kararları hakkında, bu değişiklikten önceki hükümlerin uygulanmasına devam olunur.
Bu maddeyi ihdas eden Kanunla, Kanunun 82 nci maddesinin birinci fıkrasının (3)
numaralı bendi ile ikinci fıkrasında yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihten önce haczedilmiş eşyalar hakkında uygulanmaz. Bu değişikliklerin yürürlüğe girdiği
tarihten önce haczedilen eşyalar hakkında, bu değişikliklerden önceki hükümlerin
uygulanmasına devam olunur.”
MADDE 6- 2004 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 20- Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarih
itibarıyla, muhafaza işleminin dayanağı olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan mallar,
takibin yapıldığı yer icra dairesince bu madde uyarınca resen tasfiye edilir. Adalet Bakanlığı,
tasfiye edilecek malların sayısım dikkate alarak takibin yapıldığı yer icra dairelerinden birini
veya birkaçım ya da takibin yapıldığı yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan icra dairelerinden
birini veya bir kaçını tasfiye işlemlerini yürütmekle görevlendirebilir.
Tasfiye edilecek mallara ilişkin bilgiler, icra dairesince Ulusal Yargı Ağı Bilişim
Sisteminde duyurulur.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
on gün içinde gümrük idaresi, 4458 sayılı Kanun kapsamında serbest dolaşımda olmayan
tasfiye konusu malı, gümrük işlemlerini yapmak üzere teslim almazsa, müteakip fıkralar
uyarınca mal tasfiye edilir.
Yukarıdaki fıkra uyarınca mal tasfiye edilmez ve tahsil dairesi, üçüncü fıkradaki süreyi
takip eden on gün içinde, 6183 sayılı Kanun uyarınca üzerinde haciz bulunan tasfiye konusu
malı muhafaza ve/veya satış işlemlerini yapmak üzere teslim almazsa, müteakip fıkralar
uyarınca mal tasfiye edilir.
Yukarıdaki fıkra uyarınca mal tasfiye edilmez ve borçlu, dördüncü fıkradaki süreyi takip
eden on gün içinde, tarifeye göre belirlenen yedieminlik ücretini ödemek suretiyle malı teslim
almazsa müteakip fıkralar uyarınca mal tasfiye edilir.
Yukarıdaki fıkra uyarınca mal tasfiye edilmez ve rehin hakkı sahibi, beşinci fıkradaki
süreyi takip eden on gün içinde, rehinden kaynaklanan haklarını kullanarak bu durumu icra
dairesine bildirmezse müteakip fıkralar uyarınca mal tasfiye edilir.
Sicile kayıtlı mallar bakımından yukarıdaki fıkra uyarınca mal tasfiye edilmezse icra
dairesi, altıncı fıkradaki sürenin dolmasmı müteakip gecikmeksizin malın, kanunun elektronik
ortamda açık artırma suretiyle satışa ilişkin hükümleri uyannca resen satışını yapar. Satış
ilanları, sadece elektronik satış portalında yapılır. Malın son iki yıl içinde yapılan kıymet takdiri
yoksa resen kıymet takdiri yapılır. İkinci artırmada malın satılamaması halinde, artırma sonuç
tutanağımn ilan edildiği tarih esas alınmak suretiyle müteakip fıkralar uyarınca mal tasfiye
edilir.
Yukarıdaki fıkralar uyarınca malın tasfiye edilememesi halinde yediemin, altıncı ve
sicile kayıtlı mallar bakımından yedinci fıkralarda belirtilen süreleri takip eden on gün içinde
malın mülkiyetini almayı kabul eder ve varsa malın son iki yıl içinde yapılan, yoksa icra
dairesince takdir edilen kıymetinin yüzde otuzu üzerinden, tarifeye göre belirlenen yedieminlik
ücreti mahsup edildikten sonra bakiye tutarı öderse icra dairesi, malın mülkiyetinin yediemine
devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
Sicile kayıtlı mallar bakımından yedieminin malın mülkiyetinin devrini kabul etmemesi
halinde Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi, sekizinci fıkradaki süreyi takip eden bir
ay içinde malın 7330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca belirlenen
hurda bedelini ödeyeceğini bildirmesi ve bildirimde bulunduğu tarihten itibaren üç ay içinde
hurda bedelini ödemesi halinde icra dairesi, hurdaya ayırma işlemlerini tamamlayarak malın
mülkiyetinin Şirkete devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
Yukarıdaki fıkralar uyarınca malın tasfiye edilememesi halinde icra dairesi, malın
mülkiyetinin bedelsiz olarak Türkiye Kızılay Demeğine devrine yönelik kararın verilmesi için
dosyayı icra mahkemesine gönderir.
îcra mahkemesi, mülkiyetin devri için gönderilen dosyalarda, en geç on gün içinde
dosya üzerinden yapacağı inceleme sonunda talebin kabulüne veya reddine kesin olarak karar
verir. Kabul karanyla, malın mülkiyeti ilgiliye geçer; tüm haciz ve rehinler kaldınlarak devir
ve teslim işlemleri gerçekleştirilir.
Tasfiye konusu malın vergi, ceza, prim gibi borçları, borçluya ait olup mülkiyet ilgiliye,
tüm borç ve yüklerinden âri olarak geçer. Devir ve tescil işlemleri her türlü vergi, resim ve
harçtan müstesnadır.
Devir işlemlerine karşı yedieminlik alacağına dayanılarak hapis hakkı kullanılamaz.
Yedieminlik ücretinin varlığı, mülkiyetin devri ve buna ilişkin işlemlerin yapılmasına engel
teşkil etmez.
Tasfiye masrafları, öncelikle dosyadaki avanstan, avansın bulunmaması halinde Adalet
Bakanlığı bütçesinden karşılamr.
Tasfiye kapsamında dosyaya ödenen tutardan; sırasıyla avanstan karşılanan masraflar.
Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan masraflar ve vergi, resim, harç gibi malın aymndan
kaynaklanan kamu alacakları ödenir. Kalan tutar, 9 uncu madde uyannca muhafaza edilir,
bankalarda nemalandırılır ve talep halinde nemalarıyla birlikte hak sahiplerine ödenir.
Dosyaya ödenen tutarın. Adalet Bakanlığı bütçesinden yapılan masrafı karşılayamaması
halinde icra dairesi, bakiye masrafın, 6183 sayılı Kanun uyarınca borçludan tahsili için tahsil
dairesine bildirimde bulunur.
İcra daireleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde
yedieminlerde bulunan malların tespiti için gerekli işlemleri yapar. Bu hâlde kolluktan yardım
istenebilir. Adalet Bakanlığı, bu fıkrada belirtilen tespit işlemlerinin yapılması için gerekli
tedbirleri alır ve düzenlemeleri yapar.
Adalet Bakanlığı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde, bu
maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirler ve yürürlüğe koyar. Usul ve esasların
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu maddenin uygulanmasına başlanır. Bu husus Adalet
Bakanlığının resmi internet sitesinde duyurulur.”
